Fotoğraflar: Tarık Yurtgezer
28 Ocak 2022 Cuma
22 Ocak 2022 Cumartesi
ÇAY YOLU VE FOTOĞRAF
Yazı ve Fotoğraflar: Tarık Yurtgezer
Japon çay törenine ait ilkeler fotoğrafçılığa da uygulanabilir. Çay töreni uygulayıcıları ve katılımcıların uydukları bu ilkeler yalnızca çay töreni bağlamında geçerli değildir. Bu ilkeleri çay salonu dışındaki hayatlarına da katarlar.
Japonca Çado veya Çanoyu diye adlandırılan Çay Töreni, kökleri Zen Budizm'in ilkelerine dayanan ve hayatın günlük rutininde güzeli bulabilen bir gelenektir. Çay töreni düzenlemek ve çay servisi yapmak bir sanat ve tinsel bir disiplindir.
Çay töreninin amacı şu basit ifade ile açıklanabilir: "ichi go ichi e" yani "her an sadece bir kez gerçekleşir." Çay törenini özel kılan şey; şu anda mevcut olmak ve bu anın bir daha asla geri gelmeyeceğini hatırlamaktır. Konuklar kendilerini, insanlarla uyum içinde çay içme deneyimine kaptırmalıdır. Çay odasında hiyerarşi yoktur, bütün katılımcılar, günlük hayattaki mevkilerine bakılmaksızın eşittir.
Çay töreni yalnızca çay içmek için bir araya gelmek değil, aynı zamanda doğanın güzelliğini yansıtan, karşılıklı saygı ortamında arkadaşlık ruhuyla bu huzurlu sessizliği paylaşmaktır. Tören sahibi ve konuklar, kısa süren karmaşık hayatımızın akışında geçen her anın önemini bilirler.
Okakura Kakuzo, Çay Kitabında şöyle yazar:
Çay Yolu en sıradan günlük işlerde bile güzele duyulan hayranlık
üzerine kurulmuş bir kültürdür. Çay Yolu saflığı, uyumu, karşılıklı
anlayışın sırrını ve toplumsal düzene özgü duygusal boyutu öğretir.
Çay törenindeki her nesnenin bir rolü vardır. Kullanılan kaplardaki asimetri ve kusurluluk, dünyada hiçbir şeyin mükemmel olmadığına ve egosuzluğa gönderme yapar. Bu kapların kusurluluğu, hayatın daha gerçekçi ve daha güzel bir görünümünü ortaya koymak için mükemmellik arzusundan vazgeçmenin bir işaretidir. Bambu vazodaki tek bir çiçek sizi sade güzelliklere zaman ayırmaya davet eder. Bronz çaydanlığın üzerindeki çizikler zamanın izleridir ve bize, zaman geçtikçe bizim de değişeceğimizi ima eder.
Bu felsefe üzerine kurulu olan çay töreni şu dört temel ilkeye dayalıdır:
WA (UYUM): Konuk ve tören sahibi, doğa, çay gereçleri ile yaşamın kendisi arasındaki olumlu etkileşime ve huzura gönderme yapan ilkedir. Etkileme, rekabet etme ve hükmetme arzularından arınmış, bireysel egoların birleşmesini ve aşılmasını sağlayan bir yaşam biçimi aracılığıyla çay odasının dışına uzanır.
KEİ(SAYGI): Herkesi anlama ve kabul etme yeteneğidir. Her şeye saygı gösterme ve saygı duyulacak kadar alçakgönüllü olma eylemi. Konuklar ve tören sahibi birbirlerine empati duyarlar. İnsanlara olduğu kadar çay gereçlerine de saygı gösterilir. Çünkü onlar sadece insan emeğinin bir ürünü olarak değil aynı zamanda doğa aracılığıyla vardır.
SEİ (SAFLIK): Kendine ve başkalarına saf ve açık bir kalple davranma becerisini temsil eder. Bu saflık mutlak temizlik değil, saf niyettir. Çay odasının ve bahçenin temizliği ile kişinin kalp ve ruh temizliği koşuttur.
JAKU (HUZUR): Ulaşılması gereken bir hedef değil, ilk üç ilkeyi (Uyum, Saygı, Saflık) izlemenin doğal bir sonucudur. Sürekli olarak Uyum, Saygı ve Saflık pratiğiyle kalben çaya yönelen kişi Jaku'nun mutlak sükûnetine yaklaşır.
Wa (Uyum); fotoğrafçılar insanlarla ve doğayla uyum içinde olmalıdır.
Kei (Saygı); fotoğrafçı çektiği konuyu bir av olarak görmez, ona saygı duyar. Çektiği çiçeğe teşekkür eden fotoğrafçılar vardır.
Sei (Saflık); fotoğrafçının çekim sırasında zihninin ve ruhunun saflığıdır, fotoğraf çekmek dışındaki tüm düşüncelerden arınmış bir zihni temsil eder.
Jaku (Huzur); diğer üç prensibin uygulanmasıyla fotoğrafçının ulaştığı bir farkındalık halini anlatır. Fotoğrafçının içsel sükûneti fotoğrafına da yansıyacaktır.
1 Ocak 2022 Cumartesi
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)